Rəhbərin peşəkarlığından yazıram. Daha doğrusu, bunun şirkət üçün əhəmiyyətindən.
Əvvəlcə baxaq ki, mənim üçün rəhbərin peşəkarlığı nə deməkdir. Peşəkarlıq işini bilmək deməkdir. Sırf menecment baxımından işini bilmək. Bu, özünü bütün münasibətlərdə göstərməlidir:
-işçilərlə münasibətdə,
-müştərilərlə münasibətdə,
-təchizatçılarla münasibət,
-rəqiblərə münasibətdə
-sahibkarla münasibətdə və s.
Bəzən “işini bilmək” ifadəsini səhv anlayırlar. Məsələn, şirkətin işi kərpic istehsalıdırsa, rəhbərin kərpicin kimyəvi quruluşunu bilməsi o qədər də həlledici deyil. Bunu bilərsə, əlavə üstünlük olar. Amma bu, rəhbərin peşəkarlığı üçün meyar deyil. Peşəkar rəhbər yaxşı menecerdir – bu qədər sadə!
Peşəkar rəhbər ümumi məqsədlər naminə resursları düzgün istiqamətdə səfərbər edə bilir, motivasiyanı düzgün qura bilir. Bütün işçiləri inandıra bilir ki, hamısının məqsədi eynidir. Motivasiya yerində olanda işçilər işə gəlməyi təkcə müqavilə öhdəliyi kimi qəbul etmir, onları işə gətirən başqa hansısa dəyərlər də var onlar üçün.
Peşəkar rəhbər işçilər üçün “əlçatmaz ” olmayacaq. Hər zaman işçilərin yanında olacaq. Şirkətdə hamının fikri “eşidiləcək”. Yeni ideyalar təşviq ediləcək. Qərarvermədə daha çox şəxsin iştirakını təmin edəcək.
Peşəkar rəhbərlə işçini qorxu yox, qarşılıqlı hörmət bağlayacaq. Onlar tam əmin olmalıdılar ki, hər ikisi eyni məqsədə doğru hərəkət edir.
Peşəkar rəhbər işçilərlə münasibətdə ədalətli olacaq, ayrıseçkilik etməyəcək.
Peşəkar rəhbər bütün resursları, o cümlədən öz vaxtını səmərəli idarə edəcək. Daha çox koordinasiya və nəzarətə üstünlük verməklə digər işləri işçilərə ötürəcək. Yəni yalnız o işləri görəcək ki, komandada o işi ayrı heç kim görə bilməsin.
Rəhbər peşəkar olanda biznes proseslərdə də heç bir axsama olmur. Hamı, bütün resurslar “yerində” olur.
Nə qədər güclü, kreativ komanda olsa da, əgər rəhbər onların təkliflərini başa düşmürsə, bunun heç bir mənası olmur. Ona görə də rəhbərin peşəkarlığı inkişaf üçün zəruri şərtdir.
Ümumiləşdirsək, şirkətin peşəkarlığı rəhbərin peşəkarlığından keçir!
13 il əvvəl
Salam, Anar!
Peşəkar rəhbər həm də liderdir desək yanılmarıq ki, necə düşünürsən? Çünki biznesdə menecer və lider anlayışları ayrı xarakterizə olunur. Əgər peşəkar rəhbər liderdirsə, o hansı proseslərdən və mərhələlərdən keçməlidir ki, peşəkar rəhbərə çevrilsin, yoxsa onun özünəməxsus (anadangəlmə) xarakteri olmalıdı bunun üçün? Çünki özün də qeyd etmisən təkcə işi bilmək şərt deyil.
13 il əvvəl
Vusal, əlbəttə rəhbər bir liderdir. Sadəcə şirkətin rəhbəri üçün liderlik keyfiyyətləri kafi deyil, həm də yaxşı menecer olmalıdır. Əksər liderlik xüsusiyyətləri anadangəlmə olsa da, bəziləri sonradan qazanılır. Rəhbər üçün təcrübənin də rolu böyükdür, çünki bir çox hallarda çevik qərar vermək üçün təcrübədən qaynaqlanan intuisiyanın köməyi olur.
Yazıda da altını cızdığım kimi, şirkətin rəhbərinin işin texniki tərəflərini bilməsi, vaxtını daha çox ona cəmləməsi ümumi işin xeyrinə deyil. O, vaxtını daha səmərəli istifadə etməlidir.
13 il əvvəl
Anar, Vüsal – Əqər kim isə rəhbər pilləsinə gəlib çatıb, demək o insanda liderlik xüsusiyyətləri anadangəlmə var. (Yeri gəlmişkən, bu yaxınlarda elmi filmə baxmışam, alimlər deyirlər ki, liderlik xüsusiyyətlərini sonradan qazanmaq olmaz, anadangəlmə nə var odur)).
Ancaq lider öz ətraflna insanları yığıb, onları idarə edə bilər. Amma əlbəttə, Anar, razıyam ki, lider olmaq kafi deyil, rəhbər menecmenti MÜKƏMMƏL bilməlidir.
13 il əvvəl
Nigar xanım, icazə verin Sizinlə birinci cümlədə razılaşmayım. Əgər dediyiniz kimi olsaydı, o zaman yarıtmaz rəhbərlikdən söhbət getməzdi və bugün bir sıra şirkətlər yarıtmaz rəhbərlərin (peşəkarlığından aslı olmayaraq) lider ola bilməməsi üzündən əziyyət çəkməzdi. Alimlərin dediyi ilə bağlı, bu həqiqətən çox mübahisəli məsələdir, hər iki mövqeyin tərəfdarları həddən çoxdur. Mən deyərdim, 60% anadangəlmə, 40% sonradan qazanılmış olur liderlik keyfiyyəti.
Düşünürəm ki, lider idarə etmir, arxasınca aparır, idarə edən artıq menecerdir. Liderlə menecer fərqli anlayışlardır, yaxşı menecer lider olmaya bilər və yaxud əksinə.
13 il əvvəl
Anar, razıyam səninlə. Düsturu belə qurmaq olar: Peşəkar rəhbər = Lider + Peşəkar menecer
13 il əvvəl
Məncə “peşəkar rəhbər” anlayışı tamamiylə nisbi bir anlayışdır. Belə düşünürəm ki, sadədcə “rəhbər” və “şirkət rəhbəri” anlayışlarına ayrı ayrılıqda aydınlıq gətirsək məslə daha aydın olar. Çünki, peşəkar siyasi rəhbər ve peşəkar şirkət rəhbəri tam şəkildə ayrı-ayrı məqsədlər uğrunda çaılışır. Biri nüfuz digəri isə mənfəət əldə etmək niyyətindədir. Bütün bunlarla yanaşı peşəkar rəhbər anlayışı hətta iqtisadi fəaliyyt sahələri üzrə də müəyyən mənada nisbi xarakter daşıyır. Məsələn: mən bir maliyyə şirkətində rəhbər kimi çaılışıramsa bilməli və sahib olmalı olduğum ən önəmli detallar maliyyə analizi, mühasibatlığın əsasları, maliyyə bazarlarında iş planı və ya strategiyası, idarəetmə bacarıqları və s. kimi olmalıdır. Yəni mən tam şəkildə peşəkar bir maliyyə idarəedicisi olsamda bu hər hansı bir telekomunikasiya şirkətində də peşəkar rəhbər ola biləcəyim anlamına gəlməz. Məncə peşəkar rəbər çalışdığı sfera üzrə bazara yaxşı bələd olan, doğru zamanda doğru qərar qəbul edə bilən, personalı və iqtısadi resursları optimal şəkildə istiqamətləndirən şəxsdir.
P.S. Maraqlı post üçün bloq sahibinə təşəkkür edirəm.
13 il əvvəl
Ramin bəy, sizə də maraqlı şərh üçün təşəkkür.
Mən bu postda “rəhbər” dedikdə məqsədi mənfəət qazanmaq olan şirkətin rəhbərini nəzərdə tutmuşam.
Mənim fikrimcə, maliyyə şirkətinin rəhbəri bir rəhbər kimi peşəkardırsa, o, telekommunikasiya sahəsində də peşəkar rəhbər olacaq. Sadəcə, çalışdığı sfera üzrə nə qədər məlumatlı olarsa, şirkətin işinə bir o qədər xeyri olar.
13 il əvvəl
Dear Nigar,
There is no such thing as a “natural-born leader”. The secret lies in learning skills, just as you learn to tie your shoes or solve an algebra problem…
If leadership skills couldn’t be developed, or leaders were not made, major corporations would not spend millions of dollars on leadership training each year. In today’s world of fierce competition, companies need leaders with more of comprehensive skills rather than a commanding boss who is giving directives. And those skills can be accumulated through the years of hard work and efforts. (damla-damla topladiq meselesi)
However, I don’t totally deny the fact that, some people are born with special skills which contribute to their leadership.
13 il əvvəl
Thank you brother for the broad explanation and contribution! I totally share the idea that there is no such thing as a “natural-born leader”.
13 il əvvəl
You are welcome, Anar! Actually we should thank you for such a good blog and raising excellent questions here!
13 il əvvəl
Burada yerli mədəniyyət amili də ön plana keçir. Azərbaycanda uğurlu şirkət rəhbəri başqa coğrafiyada eyni mövqe tutarsa iflas edə bilər. Bəzən tabeçilikdəki insanların yersiz tolerantlığı sayəsində avaranın, öz yerində addımlayanın biri böyük bir müəssisənin rəhbəri olaraq qalır, halbuki nə xarizması var, nə də menecment qabiliyyəti. Buradan belə nəticə çıxır ki peşəkar rəhbər o cümlədən başına peşəkar işçilər toplayandır. Tabeçilikdə işləyənlərin əksəriyyəti qeyri-peşəkardırsa, artıq bunu rəhbərin real vəziyyətinin inikası saymaq olar.